Algemene beschouwingen van de ChristenUnie IJsselstein bij de begroting 2009

“Een wankel evenwicht”

Geachte voorzitter, collega’s en mensen op de tribune,

Stelt u zich eens voor; een koorddanser of danseres. Hoog in de lucht, belancerend in evenwicht. Het lijkt alsof er niet veel hoeft te gebeuren of het gaat mis. Maar toch lijkt het net goed te gaan. Of toch niet?

Beste mensen, die koorddanser zijn wij, het bestuur van de stad IJsselstein. Het koord waarop wij balanceren is de samenleving. Het is een stevig koord, maar toch kan het aardig heen en weer wiebelen. In de samenleving zien we dat dat op allerlei gebieden het geval is.
Ook dit jaar aan ons de uitdaging om de juiste balans te zoeken. Maar dit jaar zijn hier door de nieuwe vergaderstructuur, meer dan ooit tevoren ook (actieve) burgers via verenigingen of platforms bij betrokken. Dit maakt de uitdaging voor ons ‘oude koorddansers’ wel wat anders.

Hoe zijn we hier gekomen?
Alhoewel, oud... dat klint natuurlijk een beetje vreemd als ik dat zeg. Ik ben nu bijna een jaar geleden in de raad gekomen. Wel op het goede moment, want zoals al gezegd is de manier van werken grondig op de schop genomen. Hierdoor was ik toch niet het enige groentje.
Het spreekwoordelijk koord werd geschilderd, en zelfs een beetje (steviger?) verhangen. Terwijl wij er nog op stonden, en zelfs nog verder probeerden te lopen. Elke stap, in bijvoorbeeld dit begrotingsproces, werd door mensen in de Raad en het college gezien als een nieuw wankel evenwicht. De ChristenUnie vind het begrijpelijk maar jammer dat we hierdoor niet zo ver zijn gekomen als we graag hadden gewild. Maar toch, we gaan vooruit.

Op zulke momenten komt het vertrouwen in elkaars goede bedoelingen naar voren. En dan doel ik met name op de Raad. Juist dan moeten we niet verschuilen achter regels en procesjes. Die zijn vaak nodig, maar zijn geen doel op zich. U mag best weten dat ik me hier af en toe best aan heb gestoord. De ChristenUnie vind dat we lef moeten durven tonen om echt voor het inhoudelijke einddoel te gaan. Hiermee voorkomen we veel onduidelijkheid bij burgers en organisaties. Dit is een vraag aan ons allemaal; op wat voor manier willen wij politiek bedrijven? Hoe blijven we in balans?

Begroting
De discussies in deze cyclus gaan over een combinatie van stukken. Begroting, Perspectief voor de Toekomst (PvdT), Najaarsrapportage. Het dunste stuk, PvdT, heeft het meeste discussie opgeleverd, net als het winkelwagentje van het vorige college. Niet zo vreemd, want er staan concrete zaken in waardoor duidelijk keuzes gemaakt moeten worden; daar kunnen mensen wat mee!
Hierdoor zullen wij over de begroting zelf niet zo veel te zeggen; dit is lopend beleid, een gezette stap. Verder naar PvdT.

Perspectief voor de toekomst
Het college heeft gelijk; PvdT is niet dichtgetimmerd; er kan best nog in plusjes en minnetjes geschoven worden. Maar hoe ver in detail willen we daarin gaan? Hiernaast is de schuifruimte wel beperkt doordat dit stuk is gebruikt om de begroting meerjarig sluitend te krijgen. Met dit stuk plannen we financiele ombuigingen, soms pas voor 2010, waar we het later nog inhoudelijk over gaan hebben. Hiermee zetten we onszelf in feite schaak (ik zeg nog niet; schaakmat). Dat dit een lastige manier van inhoudelijk discussie voeren is, hebben we al gemerkt. Hoe zijn deze spelregels ooit uit te leggen aan niet-politici? De ChristenUnie wil graag van het college horen welke lessen (in dit geval) het college trekt uit maatschappelijke onrust die deze manier van werken bij met name organisaties die op vrijwilligers draaien heeft veroorzaakt?

Goede balansen

• Er is gekeken naar technische ombuigingen; bezuinigingen zonder direct maatschappelijk effect. Deze ombuigingen geven al bijna een miljoen structurele beleidsruimte! Ruimte die hard nodig is voor onder andere IJsselveld Oost en inzet op sport en volksgezondheid.
• De ChristenUnie vind het goed dat er ruimte is gevonden voor de vermeerderingsregel. Juist in deze tijden, waar het wereldwijd economisch ‘wiebelt’, moeten we inzetten op een stevige balans met de rijkdommen die we hebben.
• Gezinnen vormen een groot deel van de evenwicht in de maatschappij. Met het Centrum voor Jeugd en Gezin kunnen we dit evenwicht nog steviger maken.
• Ook mantelzorgers verdienen hierin een royale ondersteuning. Hun bijdrage aan een evenwichtige maatschappij wordt nog te vaak ondergewaardeerd.
• Het verhalen van schade op daders is wat ons betreft niet meer dan logisch.

Het nog niet inzetten van een mogelijke extra opbrengst uit de septembercirculaire is volgens de ChristenUnie een voorbeeld van goed financieel beleid; sparen voor magere jaren!
Goed ook om te horen dat de subsidioloog, waar de ChristenUnie al een aantal jaar om heeft gevraagd, in het eerste jaar al 2.3M Euro subsidies heeft opgeleverd!

 
Wat ons betreft nog niet in evenwicht

Ruimte
Van verschillende plekken in de stad krijgen we te horen dat er volgens betrokkenen onlogische keuzes worden gemaakt bij bijvoorbeeld het inrichten van een straat. Uiteraard is dit uitvoering, en dus de taak van het college, maar de geluiden worden structureler. Hoe gaat het college nog beter waarborgen dat er echt goed geluisterd wordt naar betrokken die de situatie als geen ander kennen, en dat eventuele toch andere keuzes glashelder naar de bewoners worden gecommuniceerd? Ervaart het college deze problemen met ‘kantooroplossingen’ die in de praktijk niet handig blijken te zijn, ook?

Bij het project binnenstad is de balans wat ons betreft enigszins zoek, met veel vertragingen, onduidelijkheden en schuiven in fases. Wanneer verwacht het college hier duidelijkheid te scheppen met een geupdate plan?

Milieu / duurzaamheid
Milieu en duurzaamheid dreigen in dit proces een beetje het achtergestelde kind te worden. Al bij de eerste discussie voor het opstellen van de kadernota, en bij de discussie over de kadernota zelf heeft de ChristenUnie geprobeerd dit op de agenda te zetten. We gaan deze discussie hier nu niet opnieuw voeren. Wel zien we het als een teken van zwakte dat deze punten door een niet altijd duidelijk proces nu in zijn geheel niet zijn terug gekomen.
We moeten gebruik maken van het momentum dat op dit moment in de maatschappij leeft over deze onderwerpen. Milieu en duurzaamheid geven op termijn echt een structureel evenwicht!

Kunst en Cultuur
De situatie rond het stadsmuseum begint soms wat te lijken op die van het Fulcotheater. Eerst financieel ombuigen, dan een inhoudelijke discussie. De uitkomst kennen we. Wat verwacht de wethouder te gaan doen om dit soort situaties te voorkomen?
Een eerste stap die wat ons betreft gezet moet worden, is een volledige verzelfstandiging van het stadsmuseum. Hiermee moet het financiele plaatje in elk geval duidelijker worden. Is het college bereid, en zo ja, op wat voor termijn, om hier stappen voor te zetten?

Dan is er nog een kwestie waar we het bijna noodgedwongen over moeten hebben; een individuele subsidieontvanger. Een goed draaiende vereniging met veel vrijwilligers, die qua activiteiten volledig financieel zelfstandig zijn. Maar ook een vereniging die al jaren bezig is een volwaardige ruimte te regelen. De belangrijkste blokkade hiervoor lijkt de gemeente zelf te zijn. U begrijpt het al, het gaat hier om theaterstichting Kwibus en het bijbehorende Pantalone.
Het was wellicht niet slim van de stichting om de stap naar het nieuwe gebouw zonder medewerking van de gemeente te zetten. Maar laten we eerlijk zijn; het is de gemeente die hier duidelijk steken heeft laten vallen. Moeten deze vrijwilligers hier de dupe van worden? Wat zijn de stappen die het college gaat zetten om Kwibus/Pantalone zoveel mogelijk tegemoet te komen in hun vraag om huisvesting?

Vrijwilligers en adviesraden
De professionele organisaties die in IJsselstein actief zijn leveren veel goed werk. Maar de smeerolie van de maatschappij zijn de actieve burgers; vrijwilligers. Het kan niet zo zijn dat we door de relatief kleine bedragen die hiermee gemoeid zijn ‘om te buigen’, echte initiatieven van onderaf de nek omdraaien. De onrust die is veroorzaakt had wat ons betreft voorkomen moeten worden. Communicatie is ook juist met deze groep mensen essentieel.

De wethouder zou, naar aanleiding van de laatste opiniekamers, een gesprek hebben met de mensen van de Speelotheek. Wat is de uitkomst van dit gesprek?

Een ander voorstel waar vrijwilligers bij zijn betrokken, is het voorstel om een vertegenwoordig van de seniorenraad op te nemen in de WMO raad, en deze niet meer verder te faciliteren. De ChristenUnie denkt niet dat de WMO raad in zijn huidige opzet de lading van de seniorenraad dekt. Hiernaast zou deze beslissing inconsequent zijn in de richting van andere adviesraden. Op termijn is integratie met de WMO raad een optie, maar dan moet goed gekeken worden naar de breedte van de raad en de facilitering van de adviesraden achter de WMO-vertegenwoordigers. Wat voor ideeen heeft het college om dit te kunnen realiseren?

Welzijn
Het is lastig te meten wat precies het resultaat is van een jeugdvoorzienining als die in Achterveld. Toch zou het weghalen van deze voorziening in een wijk waar een grote doelgroep aanwezig is, een te grote verschraling zijn die niet in balans is met de grote inspanningen in een wijk als IJsselveld. In hoeverre heeft het college gekeken naar een mogelijke multifunctionele inzet van de huisvesting, zodat hiermee een stuk efficienter omgegaan kan worden?

Economische ontwikkelingen
Niemand is blind voor wat er om ons heen gebeurd. De economische ontwikkelingen zijn nu nog niet direct te merken in de gemeentefinancien, maar blijft dat zo? Als we overreageren, wordt dit een self-fulfilling-profecy, maar we moeten ons hier wel op voorbereiden. Wellicht biedt deze situatie ons zelfs de kans om niet vervulde vacatures eindelijk in te kunnen vullen!

Wie gaan het doen?
We kunnen veel bedenken, maar uiteindelijk zijn het de ambtenaren die voor de uitvoering zorgen. Op dit moment loopt er een intensief project om de organisatie onder andere flexibeler en slagvaardiger te maken. Dit biedt veel kansen, zoals het meer realistisch plannen. Belangrijk bij een project als dit is wel, dat de kennis binnen de organisatie zoveel mogelijk bewaard blijft. Dit lijkt makkelijk op papier, maar is in de praktijk heel erg moeilijk

Aandachtspunten voor 2010
De vergelijking met een koorddanser is natuurlijk niet geheel toevallig gekozen. Koorddansen kan zowel een sport zijn, als een kunst. En dat zijn twee onderwerpen waar we het afgelopen jaar veel over hebben gesproken, en waar we nog niet over zijn uitgesproken. Wij moeten de richting bepalen, maar laten we hier de betrokken burgers bij blijven betrekken.

Volgend jaar willen we aandacht besteden aan een aantal andere zaken;
•    Mobiliteitsproblemen moeten regiobreed worden opgepakt met creatieve oplossingen
•    Alcohol en drugsproblematiek; is de aanpak in het kader van de nota volksgezondheid voldoende?
•    Milieu (-bewustzijn). Hier kan ook het initiatief milleniumgemeente een rol spelen
•    Situatie voor sociaal zwakkeren intensief monitoren, met name chronisch zieken en gehandicapten. In onze stad wil de ChristenUnie niet dat zij de dupe worden van een schommelende economie.

Voorzitter, er is een financieel evenwicht, maar het is flinterdun. Laten we naast de hierboven genoemde punten volgend jaar zoeken hoe we dit kunnen verstevigen.

Ter afsluiting
Tijdens het koorddansen is het belangrijk je ogen op een vast punt te richten, anders verlies je je evenwicht. Het orientatiepunt voor de ChristenUnie is de God van de Bijbel. Ook in het bestuur van de stad. Om te besluiten een interessante Bijbeltekst; “Er komt geen einde aan het aantal boeken (in ons geval; stukken?) dat geschreven wordt, en veel lezen mat het lichaam af.”  (Prediker 12)
Laten we blijven zoeken naar manieren om zo min mogelijk met papier bezig te zijn, maar echt een verschil te kunnen maken in de stad IJsselstein.

Wij wensen de Raad en het college veel wijsheid en Gods zegen toe in het komende jaar.

Uitgesproken op 6 november 2008 door Robert Pape, Fractievoorzitter ChristenUnie IJsselstein